کد مطلب:578 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:25

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

چه عواملي باعث شكست مسلمانان در جنگ احد شد؟

1ـ اشتباه در محاسبه، اشتباهي كه براي بعضي از تازه مسلمانان در فهم تعاليم اسلام پيدا شده بود و گمان ميكردند تنها اظهار ايمان براي پيروزي كافي است.



شايد بسياري از آنها به غلط چنين ميپنداشتند كه در تمام ميدانهاي جنگ، خداوند آنان را فقط با امدادهاي غيبي بر دشمن چيره ميكند، و تلاش و كوششي از ناحية آنها لازم نيست؛ و به اين ترتيب، سنّت الهي را در عوامل پيروزي طبيعي و تهيّة وسائل لازم به دست فراموشي سپرده بودند.



حادثة دردناك احد نشان داد، امدادهاي غيبي در جاي خود، و آمادگيهاي نظامي و رزمي و جهاد قاطع و كوبنده نيز در جاي خود؛ بنابراين هرگز نبايد عوامل و اسباب عادّي را ناديده بگيرند.



2ـ عدم انضباط نظامي و مخالفت ياران «عبدالله بن جبير» با فرمان مؤكّد پيامبر(ص) دائر بر عدم ترك سنگر حسّاس كوه «عينين»، عامل مهمّ ديگري براي اين شكست بود؛ تا بدانند در ميدان جنگ انضباط نظامي، فوقالعاده سرنوشت ساز است، هر گونه تمرّد و سرپيچي از دستور فرماندهي ممكن است بسيار گران تمام شود.



3ـ دنيا پرستي جمعي از مسلمانان تازه كار ـ كه گرد آوري غنائم جنگي را بر تعقيب دشمن ترجيج دادند، سلاح را بر زمين گذاشتند و براي اين كه عقب نمانند، به جمع غنائم پرداختند ـ سوّمين عامل شكست بود؛ تا بدانند در راه خدا و «جهاد في سبيل الله » بايد همه چيز را جز او فراموش كرد، و آن كس كه براي خدا پيكار كند نمي‎تواند به فكر دنيا و غنائم باشد.



4ـ غرور و غفلت ناشي از پيروزي درخشان در آغاز كار سبب شد كه فكر نظامي دشمن را از سر بيرون كنند و تجهيزات جنگي او را ناچيز پندارند و از تعقيب آنها منصرف شوند.



اين بي توجّهي، سبب شد اين درس را براي آينده بياموزند كه هرگز پيروزيها را نيمه كاره نبايد رها كرد، و تا دشمن به طور كامل متلاشي نشده است نبايد از پاي نشست.



5ـ رها كردن مركز فرماندهي، عامل ديگري بود كه آن را نبايد از نظر دور داشت؛ زيرا لشگر اسلام، از اين نكتة مهمّ نظامي غفلت كرد كه هرگز نبايد مركز فرماندهي را رها كند كه اگر آسيبي به آن رسد شكست حتمي است ، و هر گاه همان چند نفر و مخصوصاً اميرمؤمنان علي(ع) پروانهوار گرد پيامبر(ص) نبودند و دفاع نميكردند، كار اسلام تمام شده بود و ظاهراً نامي از اسلام و مسلمين باقي نميماند.

---

مدريريت و فرماندهي در اسلام


حضرت آيت الله مكارم شيرازي